بررسی تغییرات الگوی بیان ژن های دفاعی npr1 و coi1 در گیاه nicotiana tabacum l. var. xanthi آلوده به فیتوپلاسمای همراه با بیماری جاروک لیموترش و گیاه انگل سس

مقاومت القایی یکی از مکانیسم¬های دفاعی گیاهان علیه عوامل مختلف بیماری¬زای گیاهی است که در آن هورمون های گیاهی نظیر سالیسیلیک¬اسید و جاسمونیک¬اسید مسیرهای سیگنال دهی دفاعی را القاء می¬کنند. تحقیقات در مورد سازوکار این مسیرهای سیگنال¬دهی و ژن¬های درگیر در آن می¬تواند روش¬های جدید جهت تولید ارقام مقاوم گیاهی علیه عوامل بیماری زا را توسعه دهد. اگرچه تاکنون پیشرفت¬های چشم¬گیری در رابطه با درک سازوکار مسیرهای سیگنال دهی در برهمکنش¬های مختلف گیاه-میکروب حاصل شده است اما اطلاعات کمی در مورد مکانیسم های مولکولی بیماریزایی فیتوپلاسماها در گیاهان در دسترس است. بیماری جاروک لیموترش با عامل فیتوپلاسمایی candidatus phytoplasma aurantifolia بیماری مخربی است که باعث خسارات مهم اقتصادی در گونه¬های مختلف مرکبات می شود. در این پژوهش، الگوی بیان ژن¬¬های دفاعی npr1 در مسیر سیگنال دهی سالیسیلیک اسید و coi1 در مسیر سیگنال دهی جاسمونیک¬اسید در گیاهان توتون (nicotiana tabacum l. var. xanthi) در پاسخ به مایه¬زنی با فیتوپلاسمای candidatus phytoplasma aurantifolia و سس (cuscuta campestris) مطالعه شد. در این تحقیق، سه تیمار شامل: آلودگی دوگانه به سس و فیتوپلاسمای همراه با بیماری جاروک لیموترش، آلودگی تنها به سس و نیز آلودگی تنها به فیتوپلاسما در نظر گرفته شد. بعد از استخراج rna و سنتز cdna از نمونه¬ها، میزان بیان دو ژن در روزهای 10، 20 و 30 بعد از هر تیمار با روش ریل¬تایم پی¬سی¬آر اندازه¬گیری شد. نتایج نشان داد که در پاسخ به هر سه تیمار مسیر سیگنال¬دهی سالیسیلیک¬اسید نسبت به مسیر سیگنال دهی جاسمونیک اسید در برگ و ساقه گیاهان توتون جهت دفاع علیه تیمارها فعال¬تر است. همچنین آلودگی دوگانه با تیمار سس و فیتوپلاسما در مقایسه با تیمار مجزای سس و تیمار مجزای فیتوپلاسما بهتر می¬تواند پاسخ دفاعی را در گیاهان توتون سرکوب کند که این امر بیانگر اثر سینرژیستی دو بیمارگر (سس و فیتوپلاسما) در سرکوب سیستم دفاعی گیاه به دنبال آلودگی دوگانه است. سرکوب بیشتر دفاع در گیاهان توتون توسط تیمار مجزای فیتوپلاسما در مقایسه با تیمار مجزای سس، بیانگر قدرت بیماریزایی بیشتر فیتوپلاسما نسبت به سس است. علاوه بر این نتایج نشان داد که توان دفاعی گیاه در برابر فیتوپلاسما با گذشت زمان بیشتر می¬شود که این امر احتمالا بدلیل شناخته شدن افکتورهای فیتوپلاسما توسط ژن¬های مقاومت (r genes) گیاهان توتون می¬باشد.